Meer aandacht nodig voor veiligheid LHBTI’s in woonomgeving

Natuurlijk Samen heeft op 12 december 2017 de ‘handreiking Veilige Wijken voor LHBTI’s’ (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgenderpersonen en mensen met een intersekseconditie) uitgebracht. De handreiking bevat informatie en adviezen voor gemeenten en (wijk) professionals om discriminatoir geweld gericht tegen LHBTI’s in een vroeg stadium te herkennen en aan te pakken.  Het zou vanzelfsprekend moeten zijn: een veilige woonomgeving. Maar LHBTI’s is dat niet per definitie gegeven. Meer dan anderen krijgen zij te maken met scheldpartijen, overlast, pesterijen en bedreigingen in de directe omgeving. En ook al overkomt het je niet zelf, de impact van dergelijke gebeurtenissen raakt de hele groep van LHBTI’s. Dat belemmert deze burgers in hun bewegings- en expressievrijheid in de openbare ruimte, met alle persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van dien.

Verreweg de meeste gemeenten zijn niet of slecht voorbereid op incidenten waarbij de veiligheid van LHBTI’s in het geding is. Professionals (h)erkennen vaak niet het discriminatoire aspect in LHBTI-gericht geweld en missen handelingsvaardigheid. ‘Homopesterijen’ resulteren nog te vaak in gedwongen vertrek van de slachtoffers. De buurt heeft het nakijken en de dader blijft onbestraft.

De handreiking Veilige wijken biedt informatie en praktische tips voor gemeenten en professionals in de wijk die vaak als eerste worden geconfronteerd met onveilige situaties voor LHBTI’s. Discriminatoir geweld tegen LHBTI’s effectief aanpakken kan alleen door nauwe samenwerking tussen gemeente, politie en andere betrokken instanties, waarbij de gemeente de regierol op zich neemt. In de handreiking wordt uitgegaan van een ketenaanpak. Een ketenaanpak betekent dat alle partners die betrokken zijn bij een incident op een samenhangende wijze en onder regie van één partij (doorgaans is dat de gemeente) vanuit één plan en aan één doel werken. Een ketenaanpak wordt opgesteld onder regie van de gemeente en bij voorkeur in een periode zonder incidenten om voorbereid te zijn op eventuele signalen of noodsituaties. In de praktijk zien we dat er vaak een concrete aanleiding in de vorm van een geweldsincident voor nodig is om de handen voor een structurele aanpak op elkaar te krijgen. In de handreiking wordt besproken hoe een ketenaanpak succesvol wordt opgezet en welke fases de keten omvat om te komen tot een effectieve aanpak. In de handreiking zijn verschillende model- en voorbeeldaanpakken opgenomen. Tot slot bevat de handreiking veel verwijzingen naar externe bronnen en een uitgebreide leeslijst.

De handleiding kunt u hier downloaden.

Beleid voor LHBTI-burgers

De Regenbooggids voor gemeenten is op 10 december 2017 uitgegeven door Movisie. De gids brengt het beleid in beeld dat Nederlandse gemeenten voeren voor de verbetering van de positie doen aan de emancipatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenderpersonen en mensen met een intersekseconditie (LHBTI's). Gemeenten kunnen de gids gebruiken om LHBTI-beleid te ontwikkelen en uit te voeren, of het bestaande diversiteits- of inclusiebeleid uit te breiden. Deze gids is een vernieuwing van de Roze Gemeentegids uit 2014.

De gids bevat handreikingen voor de vormgeving van LHBTI-emancipatiebeleid. Deze gids is met name bestemd voor beleidsmedewerkers, gemeenteraadsleden en wethouders. De gids is ook handig voor samenwerkingspartners van gemeenten, de uitvoerders van het lokale beleid. Sinds de vernieuwde Wmo, de Participatiewet en de Jeugdwet van kracht zijn, hebben gemeenten een grote verantwoordelijkheid voor zorg, welzijn en veiligheid van burgers. Tegelijkertijd blijkt uit divers onderzoek dat de positie van LHBTI's kwetsbaar kan zijn. Intussen zijn daarom 48 Nederlandse gemeenten aan de slag als zogenaamde Regenboogsteden, met speciale aandacht voor deze groepen. Deze gids is bedoeld voor de gemeenten met zulk specifiek LHBTI-beleid, maar ook voor gemeenten die dat nog niet hebben ontwikkeld en zich afvragen hoe ze dat kunnen doen.

De gids bestaat uit zes hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt aangegeven waarom het belangrijk is dat gemeenten aandacht besteden aan LHBTI-beleid. In het tweede hoofdstuk wordt een stappenplan ontvouwd voor het ontwikkelen van lokaal LHBTI-beleid. In het derde hoofdstuk staat beschreven hoe een gemeente het beleid kan uitvoeren, samen met anderen. Hoofdstuk 4 staat stil bij de verschillende groepen LHBTI’s die beleidsaandacht vergen omdat ze kwetsbaarder zijn. Dat zijn : ouderen, jongeren, biseksuelen, transgenderpersonen, interseksepersonen, biculturele LHBTI’s, asielzoekers en statushouders, LHBTI’s met een religieuze achtergrond, LHBTI’s met een verstandelijke beperking. Hoofdstuk 5 gaat over de onderwerpen die vervolgens op de LHBTI-agenda van de gemeente kunnen komen : zichtbaarheid, onderwijs, zorg en welzijn, sport, participatie en werk, veiligheid op straat, geweld in afhankelijkheidsrelaties, en LHBTI-acceptatie door mensen met een niet-westerse achtergrond. Hoofdstuk 6 bevat feitelijke informatie (met name cijfers) over de positie van LHBTI’s.

De Regenbooggids kunt u hier downloaden.

Conferentie over 10 jaar LHBTI-beleid.

Op 8 december organiseerde Movisie een conferentie over het beleid dat de Nederlandse gemeenten de afgelopen tien jaar hebben gevoerd voeren voor de verbetering van de positie doen aan de emancipatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenderpersonen en mensen met een intersekse conditie (LHBTI's). Wat zijn de successen? En voor welke ambities zullen we de schouders er nog onder moeten zetten?

Tijdens de conferentie werd gingen Arnold van den Broek (gemeente Amsterdam), Koen van Dijk (COC Nederland), Dounia Jari (Maruf), Marjanne van Loon (gemeente Amersfoort) en Sophie Schers (Transgender Netwerk Nederland) daarover in debat.  Voorafgaand aan de conferentie interviewden Movisie hen over hoogtepunten van lokaal LHBTI-beleid.Met name het gemeentelijk LHBTI-beleid van de regenboogsteden (voorheen koplopergemeenten) werd genoemd. Koen van Dijk (directeur COC Nederland): ‘Gemeentelijk LHBTI-beleid op zich beschouw ik als een hoogtepunt. Het Rijksbeleid van OCW dat de motor was voor koplopergemeenten, nu Regenboogsteden, heeft echt geholpen. LHBTI-beleid is steeds meer op de agenda gekomen van steden, ze zijn het gaan omarmen. Ze zijn het gaan zien als iets waaraan ze aandacht moeten besteden. Hoe dat komt? Ik denk doordat ze het contact met de LHBTI-gemeenschap hebben verstevigd. Daardoor is een natuurlijke motivatie ontstaan.’

Meerdere panelleden noemen ook de vooruitgang die is geboekt bij het bevorderen van bewustzijn van genderdiversiteit als een van de hoogtepunten uit de afgelopen jaren. De Verklaring van Dordrecht uit 2012 is daarbij een belangrijke motor geweest. Deze bevat tien punten om discriminatie op de werkvloer te voorkomen, om iemands transitie op het werk te vergemakkelijken en om een grotere bewustwording op het werk te bevorderen over het bestaan van genderdiversiteit. Inmiddels hebben verschillende grote gemeenten in Nederland de verklaring ondertekend.

'Een ander hoogtepunt vind ik de inspanningen die er zijn geweest om het verhaal van transgender personen steeds meer bekend te maken in de samenleving’ Sophie Schers beleidsmedewerker bij het Transgender Netwerk Nederland (TNN). Dounia Jari is voorzitter van Maruf, de stichting die zich inzet voor queer moslims in Nederland en daarbuiten. Ook zij is te spreken over de inzet van gemeenten rond LHBT in de afgelopen jaren. En specifiek voor de queer moslims.Deze groep mensen, voor wie Maruf zich inzet, is zichtbaarder geworden stelt ze.

Een belangrijk issue blijft de veiligheid in de openbare ruimte. Koen van Dijk 'Dat is écht een issue. In de praktijk worden LHBTI’s toch nog regelmatig geconfronteerd met agressie. Zeker transpersonen maar ook homoseksuele mannen die hand in hand over straat lopen. Voor gemeenten en LHBTI-gemeenschappen ligt daar nog een grote uitdaging. In het uitvinden wat die onveilige gebieden precies zijn, wat die onveilige gevoelens zijn en wat we eraan kunnen doen. Zowel in het vervolgen van daders en natuurlijk ook in preventie.’

U kunt hier alle integrale interviews met de vijf panelleden lezen.

Limburg is vijfde regenboogprovincie

De provinciale staten van Limburg heeft Limburg tot Regenboogprovincie uitgeroepen. Dat wil zeggen dat de provincie waar mogelijk de sociale acceptatie, veiligheid en gelijke behandeling van lesbiennes, homo's, biseksuelen en transgenders (LHBTI's) stimuleert.

Het initiatief om Regenboogprovincie te worden kwam van de Partij voor de Dieren. Zij diende daarover een motie in die op 3 november 2017 werd aangenomen door de provinciale staten. In de motie wordt ervoor gepleit dat de Provincie Limburg meer stimuleert op sociale acceptatie, veiligheid en gelijke behandeling van LHBTI’s in de samenleving. COC Limburg is ervan overtuigd dat door deze uitslag de samenwerking met de Provincie Limburg nog sterker zal worden in de toekomst. De provincies Drenthe, Gelderland, Groningen en Flevoland zijn al Regenboogprovincie.

Op de website van de lokale omroep L1 stelt fractievoorzitter Pascale Plusquin van de Partij voor de Dieren dat LHBTI's vooral op het platteland het gevoel er niet bij te horen, waardoor ze vaak verhuizen. "Maar ook in de zorg en het onderwijs lopen deze groepen tegen discriminatie en pesterijen aan van collega's, patiënten en leerlingen", aldus Plusquin. Zij denkt dat de provincie een belangrijke rol kan spelen in het doorbreken daarvan door samenwerking te zoeken met maatschappelijke organisaties en gemeenten.

Voorzitter Odin Westen van COC Limburg reageert op de website van COC Limburg : “Prachtig nieuws natuurlijk, maar het is voor COC Limburg meer een formaliteit, want voor ons is de Provincie Limburg al een hele tijd Regenboogprovincie. Met het inzetten op de Sociale Agenda Limburg wordt COC Limburg dan ook erkend als maatschappelijke organisatie. Daarmee is COC Limburg de enige COC-vereniging in Nederland die ondersteund wordt door de Provincie.”

COC Limburg is van mening dat samenwerking al goed gevonden wordt binnen Limburg met gemeenten en maatschappelijke organisaties. Eén mooi resultaat van deze samenwerking is het ‘diversiteitspact’. Het doel van het pact is de gemeentelijke politieke partijen een handreiking te bieden om in hun politieke programma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 te komen tot diversiteitsbeleid. Met dit pact zet COC Limburg zich met twaalf andere maatschappelijk organisaties in voor een ‘inclusieve samenleving’. In de komende maanden worden er opnieuw debatten georganiseerd met zeven Limburgse gemeenten, omtrent dit thema.

Op de website van L1 en op de website van COC Limburg kun u meer lezen over Limburg als regenboogprovincie.